نشریه ی چرند و پرند
نشریه ی چرند و پرندنشریه ی چرند و پرند
نشریه ی چرند و پرندزندگی نامه ی علی اکبر دهخدا
علی‌اکبر دهخدا
 علی‌اکبر دهخدا در جوانی | |
| تولد | ۱۲۵۹ خورشیدی (۱۲۹۷ قمری)تهران |
| مرگ | ۷ اسفند ۱۳۳۴ تهران |
| آرامگاه | ابن بابویه |
| لقب‌ها | دخو |
| زمینه فعالیت | زبان فارسی ادبیات فارسی |
| ملیت |  ایران |
| محل زندگی | تهران، چهارمحال و بختیاری، وین، سوییس، استانبول |
| آثار | لغت‌نامه دهخدا امثال و حکم |
علی‌اکبر دهخدا (۱۲۵۹ در تهران - ۷ اسفند ۱۳۳۴ در تهران)، نویسنده و پژوهشگر ایرانی و نویسنده و گردآورندهٔ لغت‌نامه دهخدا بود. او در ابن بابویه در شهر ری مدفون است.
زندگی‌نامه
در حدود سال ۱۲۵۹ هجری خورشیدی در تهران متولد شد. پدرش «خان باباخان» که از ملاکان متوسط قزوین بود، پیش از ولادت وی از قزوین به تهران آمد و در این شهر اقامت گزید.
تحصیلات قدیمی را نزد «شیخ غلامحسین بروجردی» آموخت. بعدها به مدرسه علوم سیاسی رفت.
پس از پایان تحصیل به خدمت وزارت امور خارجه در آمد. در سال ۱۲۸۱ با «معاون‌الدوله غفاری» که به وزیر مختاری ایران در کشورهای بالکان منصوب شده بود به اروپا رفت و حدود دو سال و نیم در اروپا و بیشتر در وین اقامت داشت.
فعالیت سیاسی
بازگشت دهخدا به ایران مقارن با آغاز مشروطیت بود. در حدود سال ۱۲۸۵ (۱۳۲۵ قمری) با همکاری جهانگیرخان شیرازی و با سرمایهٔ قاسم خان تبریزی روزنامه صور اسرافیل را منتشر کرد. بخش «چرند و پرند» در این روزنامه را او با امضای «دخو» می‌نوشت که با استقبال زیاد خوانندگان روبرو شد. «دخو» (مخفف دهخدا) شخصیت خیالی ساده‌دل حکایت‌ها و مثل‌های مردم قزوین است. دهخدا بعدها نام خانوادگی خود را از همین نام گرفت. پس از به توپ بستن و تعطیل مجلس شورای ملی در دورهٔ محمد علی شاه، دهخدا، مانند بسیاری از آزادی‌خواهان، ناچار به استانبول و از آنجا به اروپا رفت.
در سوئیس سه شماره از «صوراسرافیل» را منتشر کرد. آنگاه دوباره به استانبول رفت و در سال ۱۳۲۷ قمری روزنامه‌ای به نام «سروش» را به زبان فارسی انتشار داد. پس از فتح تهران به دست مجاهدین و خلع محمد علی شاه، دهخدا از تهران و کرمان به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد.
دهخدا در دوران جنگ جهانی اول در چهارمحال و بختیاری گوشه‌نشین بود. پس از جنگ به تهران بازگشت.
وی سردبیری برخی نشریات مربوط به حزب کمونیست ایران (دهه ۱۹۲۰) را نیز در دورانی به عهده داشت. در کشاکش انحلال سلطنت و برپائی جمهوری، دهخدا بعنوان اولین کاندیدای مقام ریاست جمهوری درایران مطرح شد. وی شخصیتی ملی، سیاسی، ادیب بود
دهخدا در دورهٔ رضا شاه از کارهای سیاسی کناره گرفت و به کارهای علمی و ادبی و فرهنگی مشغول شد. مدتی ریاست دفتر (کابینه) وزارت معارف، ریاست تفتیش وزارت عدلیه، ریاست مدرسه علوم سیاسی و سپس ریاست مدرسه عالی حقوق و علوم سیاسی تهران به او محول گردید. چند روز قبل از شهریور ۱۳۲۰ و خلع رضاشاه، معزول شد و پس از آن بیشتر به مطالعه و تحقیق و نگارش پرداخت.
دهخدا در جریان نهضت ملی شدن نفت پشتیبان جدی دکتر مصدق بود. در صورت پیروزی نهضت و اعلام جمهوری قرار بود که وی نامزد ریاست جمهوری باشد. به همین خاطر نیز ماموران کودتا پس از کودتای ۲۸ مرداد به خانه‌اش ریختند و وی را شدیدا مضروب نمودند.
دهخدا به غیر از زبان ترکی که زبان مادریش بود به زبانهای فارسی، عربی و فرانسه هم تسلط داشت و گاه برای تفنن شعر نیز می‌سرود. او در ۷ اسفند ۱۳۳۴ در سن ۷۷ سالگی در تهران درگذشت و در گورستان ابن بابویه به خاک سپرده شد.
آثار
علی‌اکبر دهخدا در اواخر عمر
تصحیح
- دیوان منوچهری
- دیوان حافظ
- دیوان سید حسن غزنوی
- دیوان مسعود سعد
- دیوان سوزنی سمرقندی
- دیوان فرخی سیستانی
- دیوان ابن یمین
- لغت فرس اسدی
- صحاح الفرس
- یوسف و زلیخا
ترجمه
- روح القوانین
- عظمت و انحطاط رومیان
تالیف
- لغت نامه دهخدا
- امثال و حکم
- مقالات روزنامه صور اسرافیل که مجموعه «چرند و پرند» آن بارها به چاپ رسیده‌است.
- فرهنگ فرانسه به زبان فارسی
- ابوریحان بیرونی
- تعلیقات بر دیوان ناصر خسرو
- پندها و کلمات قصار
- دیوان شعر
