نشریه ی چرند و پرند
نشریه ی چرند و پرندنشریه ی چرند و پرند
نشریه ی چرند و پرندباشگاه فوتبال پرسپولیس تهران
باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران
| پرسپولیس | |||
| نام کامل | باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران | ||
|---|---|---|---|
| لقب(ها) | ارتش سرخ[۱] سرخپوشان[۲] | ||
| بنیانگذاری | دی ۱۳۴۲[۳] | ||
| ورزشگاه | ورزشگاه آزادی تهران | ||
| گنجایش | ۹۰٬۰۰۰ نفر[۴] | ||
| مالک | سازمان تربیت بدنی | ||
| مدیرعامل |  حبیب کاشانی (سرپرست)[۵] | ||
| سرمربی | علی دایی[۶] | ||
| لیگ | لیگ برتر ایران | ||
| فصل قبل | لیگ برتر ایران، ۵ام | ||
| |||
باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران، باشگاه فوتبال ایرانی است که در سال ۱۳۴۲ در شهر تهران، پایتخت ایران بنیانگذاری شده‌است. این تیم زیرمجموعه باشگاه فرهنگی ورزشی پرسپولیس تهران است و پیروزی نیز نامیده می‌شود.
پرسپولیس هم‌اکنون در جام خلیج فارس بازی می‌کند و پس از سال ۱۳۴۷، همیشه در بالاترین دسته لیگ فوتبال ایران حضور داشته‌است. این باشگاه و باشگاه فوتبال استقلال تهران پرافتخارترین و پرهوادارترین باشگاه‌های فوتبال در ایران و دو سوی مهمترین شهرآورد ایران، شهرآورد تهران هستند.
این باشگاه از آغاز تاریخ خود، ۹ بار در بالاترین دسته لیگ فوتبال ایران به قهرمانی رسیده (یک جام منطقه‌ای، ۲ جام تخت جمشید، ۴ جام آزادگان و ۲ جام خلیج فارس) و از این جهت رکورددار است. ۳ بار قهرمانی در جام حذفی ایران و یک قهرمانی در جام برندگان جام آسیا از دیگر قهرمانی‌های مهم پرسپولیس‌اند.
فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال این باشگاه را پس از الهلال عربستان، یوکوهاما مارینوس ژاپن و استقلال در رده ۴ام برترین باشگاه‌های فوتبال آسیا در قرن بیستم اعلام کرده‌است.[۷]
تاریخچه
پیش از انقلاب
دهه ۱۳۴۰
| بازیکنان آغازگر نخستین بازی رسمی باشگاه پرسپولیس (پس از پیوستن شاهینی‌ها) برابر تاج در روز ۱۶ فروردین ۱۳۴۷ در ورزشگاه امجدیه.[۸] مربی پرسپولیس پرویز دهداری بود.[۹] |
باشگاه ورزشی پرسپولیس در دی سال ۱۳۴۲ به دست علی عبدُه در اوین و جاده قدیم شمیرانات بنیانگذاری شد. باشگاه اصلاً در بولینگ و چند ورزش دیگر فعال بود (بولینگ عبده) و یک تیم فوتبال در دسته دوم تهران داشت.[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳] مالک این باشگاه «شرکت سی.آر.سی» بود که به جز عبده، فاطمه پهلوی و همسرش محمد خاتم از سهامداران عمده آن بودند.[۱۲][۱۳][۱۴]
در آن سو، و در تاریخ ۱۸ تیر ۱۳۴۶؛ باشگاه شاهین که در دهه ۱۳۴۰ بازیکنان زیادی در تیم ملی ایران داشت و در میان مردم محبوب بود، به دستور سازمان ورزش و تفریحات ایران رسماً منحل شد.[۱۵][۱۴] با رایزنی‌های عبده با پرویز دهداری (مربی شاهین) و مسعود برومند (سرپرست شاهین)، بیشتر بازیکنان باشگاه شاهین به پرسپولیس پیوستند و باعث شهرت و محبوبیت آن شدند.[۱۱][۱۲][۱۴][۱۶] دهداری مربی و برومند سرپرست پرسپولیس شدند و باشگاه توانست در مسابقات رده‌بندی دسته‌های کشور در گروه خود اول شود و به بالاترین دسته لیگ فوتبال ایران راه یابد.[۱۱] آن‌ها در مسابقات قهرمانی آسیا (مسابقاتی که میان تبم‌های ایرانی برای شرکت در جام باشگاه‌های آسیا برگزار شد) نیز قهرمان شدند و به عنوان نخستین نماینده ایران به جام باشگاه‌های آسیا رفتند.[۱۱][۱۷][۱۸]
دهه ۱۳۵۰
پس از کوچ بازیکنان پرسپولیس به پیکان، بازگشتشان[۱۱][۱۲][۱۶] اعلام حرفه‌ای‌گری و آماتوری دوباره[۱۶][۱۲][۲۰] و قهرمانی در جام منطقه‌ای، جام تخت جمشید در سال ۱۳۵۲ بازگشایی شد. در ۵ دوره‌ای که از این جام برگزار شد، پرسپولیس همواره از بهترین تیم‌ها بود و به ۲ قهرمانی (۱۳۵۲ و ۱۳۵۴) و ۳ نایب‌قهرمانی (۱۳۵۳، ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶) رسید.[۱۱][۲۱][۱۶] جام تخت جمشید ۱۳۵۷ نیز در حال انجام بود که با روی‌دادن انقلاب نیمه‌کاره ماند. پرسپولیس در این جام با یک امتیاز کمتر از شهباز دوم بود.[۲۲]
پس از انقلاب
دهه‌های ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰
پس از انقلاب، بسیاری از بازیکنان تیم عوض شدند،[۱۱][۲۳] اما توانستند در جام شهید اسپندی قهرمان شوند.[۱۶] با آغاز جنگ ایران و عراق و دهه ۱۳۶۰، لیگ فوتبال سراسری ایران تعطیل شد و پرسپولیس تنها در جام باشگاه‌های تهران شرکت می‌کرد.[۱۲] این باشگاه در ۱۰ دوره برگزاری این جام در دهه ۶۰، به ۷ قهرمانی و ۲ نایب‌قهرمانی دست یافت.[۱۶][۲۴]
دهه ۱۳۷۰، برای باشگاه موفقیت‌آمیز بود و با یک قهرمانی در جام برندگان جام آسیا[۲۵] آغاز شد. پرسپولیس در ۱۰ دوره جام آزادگان شرکت کرد و به ۴ قهرمانی و ۳ نایب‌قهرمانی دست‌یافت.[۱۶][۲۶] این باشگاه در این سال‌ها از پایه‌های اصلی تیم ملی فوتبال ایران بود،[۲۷] تا جایی که در جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه ۹ نفر از ۲۲ بازیکن ایران در آن زمان عضو این تیم بودند.[۲۸] پرسپولیس در این دهه به ۲ قهرمانی جام حذفی و ۳ بار سومی جام باشگاه‌های آسیا نیز دست یافت.[۱۶][۱۷]
دهه ۱۳۸۰
با آغاز دهه ۱۳۸۰، لیگ برتر فوتبال ایران راه‌اندازی شد و پرسپولیس در نخستین دوره آن قهرمان شد.[۲۹][۳۰] فصل بعد، پرسپولیس از نخستین دوره لیگ قهرمانان آسیا حذف شد[۳۱] و در لیگ نتایج خوبی نگرفت. این سال‌ها آغاز دورانی بود که سالنامه رسمی باشگاه آن را «دوران جدال با بحران» نامیده‌است، تا جایی که پرسپولیس حتی مقام ۹ام لیگ را هم تجربه کرد.[۱۶] دو فصل بعد، پرسپولیس در جام خلیج فارس ۸۷-۱۳۸۶ به قهرمانی رسید و به لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۹ راه‌یافت.[۳۲] این باشگاه از آن زمان تاکنون به توفیق چندانی نرسیده‌است.
نام، نماد و رنگ
پرسپولیس یک واژهٔ یونانی به معنای شهر پارسی است که از دو واژهٔ «پرسه» (به یونانی: Πέρσης) به معنای پارسی و «پولیس» (به یونانی: Πόλις) به معنای شهر تشکیل شده‌است. یونانیان باستان به پارسه یا تخت جمشید، پایتخت دودمان هخامنشیان، پرسپولیس می‌گفتند.[۳۳]
در سال ۱۳۶۰، سازمان تربیت بدنی نام بولینگ عبده را به مجموعه ورزشی شهید چمران تغییر داد و قرار شد پرسپولیس از سال ۱۳۶۱، با نام دیگری فعالیت کند.[۳۴] بازیکنان در اعتراض به این تصمیم، در بازی با هما در جام باشگاه‌های تهران حاضر نشدند و قهرمانی این مسابقات را از دست دادند.[۲۳][۳۴] در دی ۱۳۶۵، پرسپولیس تحت پوشش بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی قرار گرفت. بنیاد مستضعفان تصمیم گرفت نام تیم را به «آزادی» تغییر دهد. بازیکنان با این تغییر نام موافق نبودند.[۳۴] در ۲۷ بهمن ۱۳۶۵، نام باشگاه رسماً به «پیروزی» تغییر یافت. اداره کل تربیت بدنی استان تهران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که «این تغییر نام به پیشنهاد بازیکنان صورت گرفته‌است.» با این وجود، رسانه‌ها و مردم ایران بیشتر نام پرسپولیس را به کار می‌برند.[۳۴]
در آگهی ثبت نمادی که شرکت فرهنگی ورزشی پرسپولیس در سال ۱۳۷۰ به ثبت رسانده، این توضیح آمده‌است: «کلمه پرسپولیس و علامت فانتزی. تصویر جامی که از دو طرف با دو سر اسب هخامنشی تلاقی دارد.»[۳۵]
به جز فصل ۸۶-۱۳۸۵ و چند بازی لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۹ که بازیکنان پرسپولیس لباسهای راه‌راه سفید و قرمز پوشیدند،[۳۶][۳۷] از آغاز همواره رنگ اصلی لباس پرسپولیس قرمز بوده‌است و یکی از نمادهای این تیم محسوب می‌شود. از این رو آنان را «ارتش سرخ»[۱] و «سرخپوشان»[۲] می‌نامند.
پرسپولیس در فرهنگ عامه
پرسپولیس به عنوان یک باشگاه فوتبال، کاملاً در میان مردم ایران شناخته‌شده‌است.[۱۰] عادل فردوسی‌پور در مجله ورلدساکر در این باره می‌نویسد: «نخستین پرسشی که هواداران فوتبال در ایران از یکدیگر می‌پرسند این است که قرمز هستی یا آبی؟»[۳۸] رسانه‌های ایران به شدت اخبار این باشگاه را پوشش می‌دهند و «حاشیه»های زیادی پیرامون افراد حاضر در باشگاه است.[۳۹] افکار عمومی ایران امروز نیز همانند دیگر جوامع،[۳۹][۴۰] تحت تاثیر این رسانه‌های ورزشی قرار دارند.[۴۱][۴۲] در پی این مسائل و شعارهای خاص روی سکوهای ورزشگاه،[۴۳] در سال‌های اخیر امنیت شغلی مدیران عامل و مربیان این باشگاه همواره در خطر قرار داشته‌است.[۳۹] جان دیوردن، نویسنده وبگاه گل در گزارشی با نام «تردید آسیا: آیا مربیگری پرسپولیس بزرگترین و دشوارترین کار در فوتبال آسیا است؟»، جو رسانه‌ها را «جانوری ترسناک» و مربیگری این تیم را «شغلی پرفشار» توصیف می‌کند.[۳۹]
در سال ۱۳۸۳، مسعود ده‌نمکی ساخت فیلم مستندی با نام کدام استقلال؟ کدام پیروزی؟ را درباره شهرآورد تهران آغاز کرد که در سال ۱۳۸۵ به پایان رسید.[۴۴] در فصل ۸۷-۱۳۸۶ نیز که به قهرمانی پرسپولیس در جام خلیج فارس منتهی شد، فیلم مستندی با نام مردان پرسپولیس درباره این باشگاه ساخته‌شد. قرار بود قسمت دوم این فیلم در سال بعد ساخته شود که با مخالفت داریوش مصطفوی، مدیرعامل آن زمان پرسپولیس این فیلم ساخته‌نشد.[۴۵] سانسور و کیفیت ساخت این فیلم با انتقادهایی همراه بود.[۴۶] در دهه‌های ۱۳۴۰، (عزیز اصلی) ۱۳۵۰ (محراب شاهرخی) و ۱۳۷۰ (احمدرضا عابدزاده، علی پروین، حمید استیلی و افشین پیروانی) نیز شماری از بازیکنان این باشگاه در فیلم‌های سینمای ایران به بازیگری پرداختند.[۴۷]
در سال ۱۳۸۸، پرسپولیس به عنوان نخستین باشگاه ایرانی ساخت سرود رسمی‌اش را با همکاری داریوش خواجه‌نوری، خواننده و گیتاریست ایرانی آغاز کرد.[۴۸] این ترانه «آهنگ سرخ» نام دارد و بازیکنان سابق باشگاه آن را خواندهاند.[۴۹] پیش از این نیز خوانندگانی مانند فرزین برای پرسپولیس خوانده‌بودند.[۴۸] قاسم افشار نیز در دهه ۷۰ آلبومی با نام «قرمزته» منتشر کرده‌بود.[۵۰]
ورزشگاه و زمین تمرین
ورزشگاه خانگی
پیش از انقلاب
پرسپولیس پیش از ساخته شدن ورزشگاه آزادی، بازی‌های خود را در ورزشگاه امجدیه (شهید شیرودی کنونی) برگزار می‌کرد و زمانی که بنیانگذاری شده‌بود، ورزشگاهی مجهز به استخر، زمین ژیمناستیک و بولینگ در مجموعه بولینگ عبده (شهید چمران کنونی) داشت. این مجموعه در مرداد ۱۳۵۷ آتش گرفت.[۲۳]
عبده در شهرک اکباتان زمینی خرید و در آن‌جا یک ورزشگاه فوتبال با نام «آپادانا» بنا کرد. پرسپولیس به علت کمبود امکانات برای هوادارانش و همکاری‌نکردن دیگر باشگاه‌ها، تنها یک بازی در ورزشگاه آپادانا انجام داد و پس از آن، از آپادانا به عنوان زمین تمرین استفاده کرد. به دلیل حمایت نکردن دیگر باشگاه‌های ایران از حرفه‌ای‌گری پرسپولیس، عبده در سال ۱۳۵۲ ورزشگاه آپادانا را به ارزش ۲۰۰٬۰۰۰ تومان به باشگاه راه‌آهن فروخت.[۵۱] ورزشگاه آپادانا امروز ورزشگاه راه‌آهن نامیده می‌شود و در همسایگی ورزشگاه شهید دستگردی قرار دارد. پس از انقلاب، در سال ۱۳۵۹ بنیاد مستضعفان و جانبازان دارایی‌های باشگاه را مصادره کرد.[۲۳]
پس از انقلاب
باشگاه پرسپولیس ورزشگاه اختصاصی ندارد و برای بازی‌های خانگی خود ورزشگاه آزادی تهران را اجاره می‌کند.[۵۲][۵۳] تیم ملی فوتبال ایران و استقلال تهران نیز در این ورزشگاه به میدان می‌روند.
در پی بازسازی چمن ورزشگاه آزادی در فصل ۸۲-۸۱، پرسپولیس بازی‌های خانگی خود را در ورزشگاه تختی برگزار کرد.[۵۴]
در روزهای پایانی سال ۱۳۸۴، وبگاه رسمی باشگاه خبرهایی دربارهٔ این که پرسپولیس «ورزشگاه شهر قدس» را خریده‌است، منتشر کرد؛[۵۵] اما این ماجرا به علت مشکلات مالی و حقوقی باشگاه پایان یافت و به ثمر نرسید.[۵۶]
زمین تمرین
پیش از انقلاب، زمین‌های تمرین پرسپولیس ورزشگاه آپادانا[۵۱] و بولینگ عبده[۲۳] بود. وقتی بولینگ عبده مصادره شد پرسپولیس در تپه‌های داوودیه تمرین می‌کرد.[۲۳]
در سالیان اخیر، تمرینات تیم اصلی بیشتر در ورزشگاه کارگران انجام می‌شد.[۵۷] در شهریور ۱۳۸۷، پس از انتقال باشگاه راه‌آهن به شهرری، پرسپولیس ورزشگاه راه‌آهن را به ارزش ۱۵۰ میلیون تومان برای یک سال اجاره کرد و پس از ۳۵ سال به ورزشگاه خانگی دیرین خود در شهرک اکباتان بازگشت.[۵۸][۵۹] هم‌اکنون تیم اصلی پرسپولیس در «مجموعه ورزشی خیریه عمل» تمرین می‌کند.[۶۰] تیم‌های پایهٔ نیز در ورزشگاه شهید درفشی‌فر تمرین و بازی می‌کنند.[۱۶][۶۱]
هواداران و هماوردان
هواداران
پرسپولیس باشگاه پرهواداری است[۱۰][۳۸] و بنا بر اعلام وبگاه رسمی، باشگاه برای هوادارنش ارزش بسیاری قائل است.[۶۲] با این که باشگاه پرسپولیس در تهران قرار دارد، در سراسر ایران هوادار دارد و در بازی‌های خارج از خانه نیز عده زیادی برای تشویق آن‌ها به ورزشگاه می‌روند.[۱۰][۳۸] این باشگاه در افغانستان[۶۳] و امارات متحده عربی[۶۴] نیز هوادارانی دارد. عادل فردوسی‌پور در مجله ورلدساکر می‌نویسد: «پرسپولیس با بیش از ۳۰ میلیون هوادار به عنوان محبوب‌ترین باشگاه آسیا شناخته می‌شود.»[۳۸] بنا بر نوشته همشهری‌آنلاین، کنفدراسیون فوتبال آسیا در فهرستی پرسپولیس را بالاتر از الهلال عربستان و دالیان چین پرهوادارترین باشگاه آسیا معرفی کرده‌بود.[۱۱] همچنین، این باشگاه رکورد پرتماشاگرترین بازی لیگ قهرمانان آسیا را با ۹۵٫۲۲۵ نفر در اختیار دارد.[۶۵]
هماوردان
استقلال تهران
بازی میان پرسپولیس و استقلال، دو باشگاه پرهوادار و پرافتخار ایران، مهمترین مسابقهٔ باشگاهی فوتبال در ایران است.[۳۸] نخستین بازی دو تیم در روز ۱۶ فروردین ۱۳۴۷، نخستین بازی رسمی پرسپولیس بود که با نتیجهٔ بدون گل پایان یافت.[۶۶] فردای آن روز، روزنامه کیهان ورزشی (مهمترین روزنامه ورزشی آن زمان) روی جلد خود هیچ چیز از بازی ننوشت و تیتری از فوتبال دخترها داشت.[۶۷] بر خلاف گذشته، امروزه این بازی همواره با حساسیت بالا و تماشاگران زیاد همراه است و برگزاری آن بازتاب‌های زیادی در ایران دارد.[۳۸][۶۸] معمولاً این بازی را حدود ۱۰۰٬۰۰۰ نفر در ورزشگاه آزادی تهران تماشا می‌کنند.[۳۸] این شهرآورد گاهی به خشونت میان بازیکنان، و درگیری میان هواداران می‌انجامد و هولیگان‌ها به ناوگان حمل و نقل عمومی از جمله اتوبوس‌ها آسیب می‌زنند.[۶۸][۶۹] مجله ورلدساکر در شماره ژوئیه ۲۰۰۸ خود، فهرستی از ۵۰ شهرآورد دنیا منتشر کرد؛ و شهرآورد تهران را در رتبه ۱ام آسیا و ۲۲وم جهان قرار داد.[۷۰]
سپاهان اصفهان
با این که پرسپولیس و سپاهان هر دو از باشگاه فوتبال شاهین به وجود آمدند، در گذشته بازی این دو هماوردی محسوب نمی‌شد. با آغاز جام خلیج فارس و قهرمانی باشگاه‌های اصفهانی در جام‌های فوتبال ایران، به اهمیت بازی‌های رودرروی باشگاه‌های اصفهان و تهران افزوده‌شد. پس از نبرد قهرمانی پرسپولیس و سپاهان در لیگ برتر ۸۷-۱۳۸۶، این حساسیت و اهمیت دوچندان شد، به طوری که هم‌اکنون این هماوردی از مهمترین بازی‌های دو باشگاه در هر فصل است.[۷۱][۷۲]
آمار و ترین‌ها
فصل‌های اخیر
جدول زیر عملکرد کلی پرسپولیس در ۵ سال اخیر را نشان می‌دهد.
| فصل | رتبه | جام حذفی | جام باشگاه‌ها |
|---|---|---|---|
| ۸۴-۱۳۸۳ | ۴ام | ۸/۱ پایانی | راه نیافت |
| ۸۵-۱۳۸۴ | ۹ام | پایانی | |
| ۸۶-۱۳۸۵ | ۳وم | نیمه پایانی | |
| ۸۷-۱۳۸۶ | ۱ام | ۸/۱ پایانی | |
| ۸۸-۱۳۸۷ | ۵ام | ۴/۱ پایانی | ۱۶/۱ پایانی |
تیم‌های دیگر
تیم‌های پایه
پرسپولیس در رده‌های سنی امید، جوانان، نوجوانان و نونهالان تیم دارد.[۱۶][۷۳]
تیم دوم
پیش از انقلاب
پرسپولیس پیش از انقلاب «تیم آماتورها» داشت. در جام باشگاه‌های تهران ۱۳۵۱، پرسپولیس رسماً با تیم آماتورهایش در جام شرکت کرد و در میان ۱۶ تیم نهم شد.[۷۴] مهدی عسگرخانی، دروازبان آماتورهای پرسپولیس برجسته‌ترین بازیکن آن تیم بود که بعداً به تیم اصلی رسید، به ابومسلم فروخته‌شد و به تیم ملی ایران نیز دعوت شد.[۱۶]
پس از انقلاب
در روز ۲۸ شهریور ۱۳۸۵، محمدحسن انصاری‌فرد مدیرعامل آن زمان پرسپولیس با مدیرعامل باشگاه فوتبال سرخپوشان دلوار افزار توافقنامه‌ای امضا کرد که بنابر آن، تیم فوتبال سرخپوشان تیم دوم پرسپولیس می‌شد.[۱۶][۷۵] پس از پایان آن فصل بهادر عبدی[۷۶] و فرهاد خیرخواه،[۷۷] (آقای‌گل دسته یک) که در سرخپوشان بازی می‌کردند به پرسپولیس پیوستند. پس از تغییر مدیرعامل پرسپولیس رابطهٔ دو باشگاه کمرنگ شد و باشگاه پرسپولیس به برخی تعهدات خود عمل نکرد.[۷۸] در آبان ۱۳۸۷ امتیاز باشگاه سرخپوشان به باشگاه دیهیم اهواز واگذار شد.[۷۹] پس از آن پرسپولیس تا حدود یک سال تیم دومی نداشت.[۸۰] با آمدن حبیب کاشانی، در آبان ۱۳۸۸ «تیم ب پرسپولیس» راه‌اندازی شد.[۸۱][۸۲]
تیم زنان
پرسپولیس پیش از انقلاب تیم زنان داشت. آن‌ها پس از تاج و به همراه دیهیم و عقاب از پیشگامان فوتبال زنان در ایران بودند.[۸۳] در تابستان ۱۳۸۷، رئیس کمیته بانوان فدراسیون فوتبال ایران از این باشگاه درخواست کرد تا در لیگ شرکت کند.[۸۴] در اواخر همان سال، پرسپولیس امتیاز تیم زنان پیکان را در اختیار گرفت و در لیگ شرکت کرد.[۸۵] در فروردین ۱۳۸۸ تیم فوتسال زنان پرسپولیس به مقام سوم غرب آسیا رسید.[۸۶]
بازیکنان
بازیکنان کنونی
باشگاه‌های ایرانی در هر فصل می‌توانند از ۲۲ بازیکن بزرگسال، ۵ بازیکن زیر ۲۳ سال، ۹ بازیکن زیر ۲۰ سال و ۴ بازیکن خارجی (یک آسیایی) استفاده کنند.[۸۷] فهرست زیر بازیکنان کنونی پرسپولیس را نشان می‌دهد. بازیکنانی که سهمیه زیر ۲۳ سال یا زیر ۲۰ سال هستند، با ستاره (*) مشخص شده‌اند.
بازیکنان قرض‌داده‌شده
|
بازیکنان برجسته و بازیکنان پیشین
- نوشتار مرتبط: فهرست بازیکنان خارجی باشگاه فوتبال پرسپولیس
برای دیدن نام بازیکنان پیشین باشگاه، رده:بازیکنان باشگاه پرسپولیس را ببینید.
کاپیتان‌ها
| # | نام | دوران بازی در پرسپولیس | دوران کاپیتانی | شماره پیراهن |
|---|---|---|---|---|
| ۱ |  حمید جاسمیان | ۱۳۴۹-۱۳۴۶ | ۱۳۴۹-۱۳۴۶ | ۵ |
| ۲ | بیوک وطنخواه | ۱۳۵۳-۱۳۴۶ | ۱۳۵۱-۱۳۵۰ | ۶ |
| ۳ | همایون بهزادی | ۱۳۵۳-۱۳۴۶ | ۱۳۵۳-۱۳۵۱ | ۱۰ |
| ۴ | جعفر کاشانی | ۱۳۵۳-۱۳۴۶ | ۱۳۵۳ | ۴ |
| ۵ | ابراهیم آشتیانی | ۱۳۵۵-۱۳۴۶ | ۱۳۵۴-۱۳۵۳ | ۲ |
| ۶ | علی پروین | ۱۳۶۷-۱۳۴۹ | ۱۳۶۹-۱۳۵۴ | ۷ |
| ۷ | محمد پنجعلی | ۱۳۷۳-۱۳۵۵ | ۱۳۷۱-۱۳۶۷ | ۵ |
| ۸ | فرشاد پیوس | ۱۳۶۷-۱۳۶۴ ۱۳۷۷-۱۳۶۸ | ۱۳۷۵-۱۳۷۱ | ۱۷ |
| ۹ | مجتبی محرمی | ۱۳۷۶-۱۳۶۷ | ۱۳۷۵ | ۸ |
| ۱۰ | احمدرضا عابدزاده | ۱۳۷۹-۱۳۷۳ | ۱۳۷۹-۱۳۷۵ | ۱ |
| ۱۱ | افشین پیروانی | ۱۳۸۳-۱۳۷۲ | ۱۳۸۲-۱۳۷۹ | ۵ |
| ۱۲ | علی دایی | ۱۳۷۵-۱۳۷۳ ۱۳۸۲-۱۳۸۳ | ۱۳۸۳-۱۳۸۲ | ۱۰ |
| ۱۳ | کریم باقری | ۱۳۷۶-۱۳۷۵ ۱۳۸۱-اکنون | ۱۳۸۳-اکنون | ۶ |
| یادکرد | [۱۲] | |||
مربیان
کادر فنی کنونی
| علی دایی | سرمربی |
| حسین عبدی | مربی |
| محمدعلی یحیوی | مربی دروازبان‌ها |
| علی مولایی | مربی بدنساز |
| محمود خوردبین | سرپرست |
| فرید زرینه | پزشک |
مربیان برجسته پیشین
| نام | دوران | جام‌ها | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| کشوری | آسیایی | جمع | |||||||
| لیگ | حذفی | دیگر جام‌ها | برندگان جام | ||||||
 آلن راجرز | ۱۳۵۳-۱۳۵۰ | ۲ | ۰ | ۰ | ۰ | ۲ | |||
| بیوک وطنخواه | ۱۳۵۴ | ۱ | ۰ | ۰ | ۰ | ۱ | |||
| علی پروین | ۱۳۷۲-۱۳۶۰ ۱۳۸۲-۱۳۷۷ ۱۳۸۴ | ۳ | ۳ | ۹ | ۱ | ۱۶ | |||
 استانکو پاکلپوویچ | ۱۳۷۶-۱۳۷۴ | ۲ | ۰ | ۰ | ۰ | ۲ | |||
 افشین قطبی | ۱۳۸۷-۱۳۸۶ | ۱ | ۰ | ۰ | ۰ | ۱ | |||
دست‌آوردها
کشوری
آسیایی
مسائل اقتصادی و حقوقی
درآمدزایی
باشگاه‌های فوتبال ایران، از جمله پرسپولیس در درآمدزایی حرفه‌ای نیستند.[۱۰۲] هم‌اکنون بیشتر منابع مالی باشگاه پرسپولیس توسط مالک باشگاه، سازمان تربیت بدنی تامین می‌شود.[۱۰۳] کمک‌های بلاعوض هواداران ثروتمند،[۱۶][۱۰۴] فروش بازیکن،[۱۶] بازی‌های بین‌المللی[۱۶][۱۰۵] و حامیان مالی[۱۶] از دیگر منابع مالی مهم باشگاه هستند. پرسپولیس همچنین توانسته به عنوان نخستین باشگاه ایرانی بابت حق‌پخش تلویزیونی[۱۰۶] و فروش فیلم[۴۵] درآمدزایی کند. با این وجود تلاش‌های باشگاه برای درآمدزایی از فروش بلیت (که از مهمترین منابع درآمد باشگاه‌های فوتبال حرفه‌ای است)[۱۰۲] تاکنون بی‌نتیجه مانده‌است.[۱۰۷]
وبگاه گل در گزارشی تحلیلی از تاثیر بحران اقتصادی جهان بر فوتبال کشورهای مختلف، به دلیل دولتی بودن این باشگاه وقوع این بحران را بر مسائل مالی آن کاملاً بی‌تاثیر دانسته‌است.[۱۰۸]
حامیان مالی
هم‌اکنون شهرداری تهران و هواپیمایی آسمان حامیان مالی باشگاه هستند.[۱۰۹][۱۱۰] بر اساس پژوهشی که جمعی از مدرسان و دانشجویان دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۸ انجام دادند؛ میزان علاقه‌مندی شرکت‌ها به حمایت مالی از این باشگاه در سالیان گذشته سیر صعودی داشته‌است. همچنین، مدت حمایت مالی این شرکت‌ها معمولاً کوتاه بوده‌است.[۱۱۱]
دارایی‌ها
باشگاه پرسپولیس مالک یک ساختمان ۵ طبقه در خیابان شیخ‌بهایی تهران است. این ساختمان در زمین اهدایی فدراسیون فوتبال ایران ساخته‌شده و دفتر باشگاه است.[۱۱۲] در سال ۱۳۸۷ قرار بود موزه پرسپولیس در این مکان راه‌اندازی شود.[۱۱۳]
در تیر ۱۳۸۸، سازمان تربیت بدنی با پرداخت ۲ میلیارد تومان ۱٪ از سهام بانک تات را برای باشگاه پرسپولیس خرید.[۱۱۴] نعمت‌الله شهبازی نویسنده روزنامه گل این کار را سودآور، مفید، و آغازی برای استقلال مالی باشگاه دانسته‌است.[۱۱۵]
بنا بر اعلام وبگاه رسمی، این باشگاه یک کلینیک پزشکی با نام «بیمارستان پرسپولیس» در خیابان گاندی تهران دارد که در خرداد ۱۳۸۹ آغاز به کار خواهد کرد.[۱۱۶][۱۱۷] در سال ۱۳۸۴ نیز خبری درباره خرید ورزشگاه و راه‌اندازی شرکت هواپیمایی توسط باشگاه منتشر شده‌بود که انجام نگرفت.[۱۱۸]
این باشگاه پیشتر مالک ورزشگاه راه‌آهن[۵۱] و مجموعه فرهنگی ورزشی شهید چمران[۲۳] نیز بوده‌است.
مالکیت
پیش از انقلاب، مالک باشگاه «شرکت سهامی سی‌آرسی» (بخش خصوصی) بود. پس از انقلاب، اموال باشگاه مصادره شد[۲۳] و تحت پوشش بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی و سازمان تربیت بدنی رفت. (دهه ۱۳۶۰)[۱۲][۱۶] از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶، باشگاه تحت مدیریت وزارت معادن و فلزات بود و از لحاظ منابع مالی دگرگون شد.[۱۶] بنابر نوشته سالنامه و فرهنگ رسمی باشگاه چاپ سال ۱۳۸۶، با پایان دوران زمامداری وزارت معادن بر باشگاه، اختلاف و بحران مالی–مدیریتی ایجاد شد و میان سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۱ یک «جنگ سهام آغاز شد که با پیروزی سازمان تربیت بدنی با پایان رسید.»[۱۶]
ماجرا از این قرار بود بنیاد مستضعفان در اداره باشگاه ناتوان بود و آن را به تربیت بدنی واگذار کرد و تربیت بدنی نیز قرار بود باشگاه را به بخش خصوصی واگذار کند. در راستای این اقدام؛ در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۷۰، شرکتی با نام «شرکت فرهنگی ورزشی پرسپولیس سهامی خاص» با شماره ۸۳۳۳۲ به ثبت رسید.[۱۱۹] (سهامداران: سازمان تربیت بدنی به نمایندگی عباس انصاری‌فرد ۵۰٫۵٪، اسماعیل وفایی ۴۹٪ و مهدی منظرموعود ۰٫۵٪) اما در ۲۷ بهمن ، امتیاز باشگاه به جای شرکت پرسپولیس، به «موسسه فرهنگی ورزشی پیروزی» انتقال یافت. سازمان تربیت بدنی این شرکت را به حسین محلوجی، امیر عابدینی و عباس انصاری‌فرد هبه داد. (در سال ۱۳۸۰ سهام از آنان گرفته‌شد)[۱۲۰] پس از این مدت عابدینی نیز به مالکان شرکت پرسپولیس اضافه شد.[۱۲۱] (یعنی عابدینی هم در شرکت پرسپولیس و هم در شرکت پیروزی سهامدار شده‌بود.) مالکان شرکت پرسپولیس خود را «مالک اصلی» باشگاه می‌دانستند[۱۲۲] و به دادگاه شکایت کردند، اما دادگاه در تاریخ ۲۲ اسفند ۱۳۸۰ رأی به مالکیت سازمان تربیت بدنی داد. دادگاه تجدیدنظر نیز در تاریخ ۸ تیر ۱۳۸۳ این رأی را تائید کرد.[۱۲۳]
پس از آن؛ اعلام شد در راستای انجام اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، باشگاه باید به بخش خصوصی واگذار شود. در سال‌های اخیر خبرهایی درباره ورود باشگاه به سازمان بورس اوراق بهادار تهران و فروش آن به افراد حقیقی منتشرشده‌است.[۲۰][۱۲۴][۱۲۵][۱۲۶] در سال ۱۳۸۸، محمود احمدی‌نژاد در نامه‌ای به رئیس سازمان تربیت بدنی اعلام کرد که پرسپولیس و استقلال باید به هواداران واگذار شوند.[۱۲۷][۱۲۸] پرسپولیس همچنان در تملک سازمان تربیت بدنی قرار دارد. بنا بر گفته کنفدراسیون فوتبال آسیا، نحوه مالکیت کنونی این باشگاه در آینده مشکلاتی برای حضور در لیگ قهرمانان آسیا ایجاد می‌کند.[۱۲۹]
